Yaygın Gelişimsel Bozukluklar ve Otizm

Otizm ve Yaygın Gelişimsel Bozuklukların Tanısı Nasıl Konur?

1- Aile Görüşmesi Ve Gözlem: Oyun, karşılıklı etkileşim becerileri, iletişim becerileri, akademik beceriler, ince-kaba motor becerilerinin değerlendirildiği görüşmedir.

2- Gelişimsel Değerlendirme: Gelişimsel değerlendirme ölçekleri uygulanması ve çocuğun gelişimini akranları ile karşılaştırılarak değerlendirilmesi.

• DSM-V Diagnostic statistical Manual
• Diğer tanı koyma ölçekleri (Cars, Adı, Ados)
• İşitme testi, nörolojik değerlendirme

Otizmde Tanı Konulduktan Sonraki Aşamalar Nelerdir?

• Ailenin bilgilendirilmesi
• Aileye Psikolojik destek
• Çocuğun ve ailenin gereksinimlerinin belirlenmesi
• Çocuğun ilgilerine ve ihtiyaçlarına göre bireyselleştirilmiş eğitim programının belirlenip aile ile paylaşılması
• Aile eğitimi

Otizm Tanısı En Erken Hangi Yaşta Konabilir?

Ortalama tanı koyma yaşı 36 aydır. Ancak otizm belirtileri 18 aydan önce ortaya çıkar. Bazı çocuklar 12-18 ay arası normal gelişim gösterirler daha sonra gelişimlerinin gösterdiği özelliklere göre başlayabilirler.

Otizm tanısı 18. Aydan daha önce de konulabilir otizmin fiziksel belirtileri olmadığı için tanı koyma ve değerlendirme için gözlem yapılmalı gözlem ölçeklerinin verdiği bilgilere göre hareket edilmelidir.

Otizmde erken tanı için erken ipuçları bilmek ve gözlemlemek çok önemlidir.

Bebeklerde Otizm Belirtileri ve Erken Tanı için İpuçları

Ortak ilgi: Sağlıklı bebeklerde 9. aydan sonra gelişme göstermeye başlar.

Mış gibi oyun: 1 yaşından itibaren gözlenir (sembolik oyun)

Chat (checklist for autism in toddlers): 18 aylık bebeklerde “ortak dikkat” ve “Mış gibi” oyun becerilerinin gelişimini değerlendiren otizm tarama ölçeğinden bir tanesidir.

Diğer Önemli Otizm Belirtileri ve İpuçları

• Konuşmanın gelişmemesi
• Adı ile seslenildiğinde bakmama
• Uygun zamanlarda göz kontağı kuramama
• Oyuncak dışarıdaki eşyalarla ve aktivitelerle takıntılı uğraş, oyuncaklarla ilgilenmeme
• Baş baş yapma gibi taklit ile öğrenilen sosyal davranışı göstermede zorlanma

Otizm İle Birlikte Görülen Diğer Durumlar ve Davranışlar

• Mental retardasyon
• Öğrenme bozukluğu
• Epilepsi
• Davranış bozuklukları
• Hiperaktivite
• Psikolojik bozukluklar

Özetle Otizm Nedir?

• Gelişimde yetersizlik + sapma.
• Belirgin alanlarda yetersizlik.
• Başlangıç 1-3 yaş.
• Üç belirti grubu; Sosyal Gelişim dil gelişimi ortak ilgi eksikliği.
• Mental retardasyon sık görülür.
• Epilepsi sık görülür.
• Yaşam boyu sürer.

Otizmin Tedavisi Var Mıdır?

Otizm yaşam boyu süren bir bozukluktur.Kesin tedavi henüz bulunamamıştır. Ancak erken tanı konması ve erken eğitime başlaması bilir olumlu yönde gelişmesini topluma uyum sağlamasını kolaylaştırır.

Otizmli bireylerin geliştirilebilmesi ve öğretilebilmesi için tek ve bilinen tedavi yöntemi erken-yoğun özel eğitimdir.

Otizmli Bireylerin Eğitiminde ve Özel Eğitimde Temel İlkeler Nelerdir?

• Ailesinin de eğitime katılması
• Bireyselleştirilmiş olması
• Otistik çocuklara özgü bir program olması
• Sistematik, planlı, yapılandırılmış bir eğitim olması
• Yoğun ve sürekli olması
• Çocuğun gelişim düzeyine uygun olması
• Normal gelişim gösteren çocukların akranları ile birlikte olduğu bir durumda bulunması
• Baştan belirlenen hedeflerin olması
• Sonuçların değerlendirilebilir olması
• Belirli zamanlarda hedeflere ulaşıp ulaşılmadığının gözden geçirilmesi ve gereksinimlere göre uyarlanabilir olması

Özel Eğitimin Amacı Nedir?

• Öğrenmeye hazırlık becerileri kazandırmak
• Temel becerileri geliştirmesine yardımcı olmak
• Davranış problemlerini azaltmak
• Konuşma gelişimine katkıda bulunmak
• Günlük yaşama uyumu kolaylaştırmak
• Bağımsız yaşam becerilerinin geliştirilmesini desteklemek
• Çocuk ve ailenin yaşam kalitesini arttırmak

Özel Eğitim Süreci Nasıl İşler?

– Aşama, öğrenmeye hazırlık becerileri kazandırabilmektir. (dinleme ve göz teması kurabilme, oturma yönergelerine uyabilme, ortak ilgi) Daha sonra yeni ve temel beceriler kazandırılması hedeflenir. (oyun, iletişim, dil gelişimi, öz bakım becerileri) Burada en önemli aşama olumsuz davranışı ortadan kaldırabilmektir.