Bedensel Engelli Bireyler Destek Eğitim Programı

BEDENSEL ENGELLİLER EĞİTİMİ

Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası dönemde bir nedene bağlı olarak iskelet (kemik), kas ve sinir sistemindeki hasarlar sonucu, bedensel yeteneklerini çeşitli sebeplerden kaybederek toplumsal yaşama uyum sağlayamayan ve bu nedenle; korunmaya, Rehabilitasyona, ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişilere bedensel engelli denir.

Çeşitli nedenlerle kaba ve ince motor gelişim becerileri olumsuz yönde etkilenmiş bu kişilerin kendilerinden beklenen fonksiyonlar hareket ve becerileri yerine getirmeleri kısıtlanıp engellenmiştir.

Bedensel Engel Çeşitleri

Spina Bifida

Açık ya da ayrık omurga anlamına gelmektedir. Omurgadaki açıklığın büyüklüğü ve yerleşim yeri ile omuriliğin ve sinirlerin etkilenen bölümü engelin ciddiyetini belirler. Myelomeningosel, meningosel ve spina bifida okülta olmak üzere üç tipi vardır.

Beyin omurilik sıvısının (BOS) aşırı miktarda artması ve beyin içindeki boşluklara fazla basınç yapmasıyla hidrosefali gelişebilir. Hidrosefali gelişmesi ve beynin hasar görmesi zamanında tedavi edildiğinde zekaları normalden farklı olmaz.

Serebral Palsi (CP)

Doğum öncesinde, doğum esnasında ya da doğumdan sonra erken dönemde beyin hasarı sonucu ortaya çıkan ilerleyici olmayan fakat yaş ile beraber değişebilen kalıcı motor fonksiyon kaybı, postür ve hareket bozukluğudur.

CP' nin ilk belirtileri genellikle çocuk 3 yaşına gelmeden önce ortaya çıkar. İstemli hareketler sırasında kas koordinasyonu eksikliği (ataksi), kaslarda katılık ya da abartılı refleksler (spastisite), tek ayağını ya da bacağını sürüyerek yürüme, ayak uçlarında, eğilerek yada makaslayarak yürüme, tavşanvari emekleme, aşırı gevşek(flask) kas tonusudur.

CP’nin tipine (hemipleji, dipleji, qudripleji, ataksik, atetoid, spastik… gibi), normal gelişim basamağındaki düzeyine göre oluşturulan fizyoterapi programlarıyla çocuğun dönme, sürünme, emekleme, desteksiz oturma, ayakta durma yürüme gibi fiziksel aktiviteleri yapması sağlanır.

Down Sendromu

Down sendromu bir kromozom anomalisidir. Sıradan bir insanda bulunan kromozom sayısı 46 iken, down sendromlu bireylerde 21.kromozomdan üç tane olması sebebiyle 47 kromozom bulunmaktadır.

Down sendromuna sahip bireylerde ortak görülen bazı özellikler; çekik küçük gözler, basık burun, kısa parmaklar, kalın ense, kıvrık serçe parmağı, avuç içinde tek çizgi,ayak baş parmağının diğer parmaklardan daha açık olması, hipotonik vücut ve ekstremite kasları gibi.

Down sendromunda daha geriden takip eden zihinsel ve fiziksel gelişime destek olmak için çocuk doğar doğmaz bir fizyoterapist ve eğitimciye başvurulmalı, fizyoterapist-eğitimci-aile iş birliği içerisinde evde ve merkezlerde yapılan düzenli destek eğitim ve fizyoterapi programlarıyla çocuğun hipotonik kaslarının kuvvetlenmesi, konuşmanın, ince motor becerilerinin, öz bakım, bilişsel ve sosyal alanlarında gelişmesi sağlanabilir.

Muskuler Distrofiler

En sık rastlanan kas hastalığı Duchenne Muskuler Distrofidir. Kas erimesi olarak bilinir. 2-5 yaş arası teşhis koyulur. Tipik olarak erkek çocuklarda görülür (5000/1).

DMD‘nin bulguları şu şekildedir:

• Kaslarda ağrı ve sertlik
• Koşma ve sıçramada güçlük
• Parmak ucunda yürüme
• Oturma veya ayağa kalkmada zorluk
• Konuşmada gecikme gibi öğrenme güçlükleri
• Sık düşmeler
• Erken yorulma
• Merdiven ve yokuş çıkmada zorluk

Bedensel Engelli Bireyler Destek Eğitim Programının Amacı

• Normal motor gelişim basamaklarındaki becerileri kazanmaları,
• Duruş (postür) ve hareket ile ilgili bozukluklarını en aza indirmeleri,
• Kaba ve ince motor becerilerini geliştirmeleri,
• Günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız hareket edebilme becerileri kazanmaları,
• Bacak ve kollarını fonksiyonel bir şekilde kullanmaları,
• Düzgün duruş ve hareket için gerekli duyu, algı, bilişsel ve motor bütünlüğünü sağlamaları,
• Transfer ve yer değiştirmeye ve ilerlemeye yönelik (ambulasyon) hareketlerini geliştirmeleri,
• Yardımcı cihaz, araç gereç ve ekipmanı kullanma becerisi geliştirmeleri,
• Gelişim basamaklarına uygun davranma becerisi geliştirmeleri,
• Hareket yeteneğinin yanı sıra bilişsel, duyusal, psikolojik ve sosyal bütünlüğü geliştirmeleri beklenmektedir.

Program, doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle, kaba ve/veya ince motor gelişim becerileri ve günlük yaşam aktiviteleri olumsuz etkilenmiş, bu nedenle fonksiyonel hareket yeteneği ve aktiviteleri kısıtlanmış her yaştaki bireylerin gelişimsel özellikleri dikkate alınarak fizyoterapistimiz tarafından kişiye özel olarak hazırlanmaktadır.